چرا گاهی بعد از دم آوری و سرد شدن چای کدر می شود؟

همه ما با این مشکل دست و پنجه نرم کرده‌ایم که وقتی چای را دم می‌کنیم و سپس بعد از سرد شدن چای کدر می‌شود. این اتفاق به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که شناخت آنها می‌تواند به شما کمک کند تا نحوه سرو و مصرف چای را به دسترسی درک کنید. مطمئناً کدر شدن چای می‌تواند تمایل به نوشیدن آن را کاهش دهد، زیرا یکی از جنبه‌های لذت بخش نوشیدن چای این است که رنگ زلال و شفاف آن از داخل لیوان شیشه‌ای دیده شود. در این بررسی از مقاله «دوغزال» در مورد علت اینکه چرا بعد از دم آوری و سرد شدن چای کدر می‌شود، صحبت می‌کنیم.

روش‌های دم کردن چای سیاه

قبل از پرداخت به موضوع اصلی که کدر شدن چای است، ابتدا بیایید روش‌های دم کردن چای را بررسی کنیم. دو روش معمول برای دم کردن چای وجود دارند. دم کردن داغ رایج‌ترین روشی است که برای تهیه چای استفاده می‌شود. دم کردن سرد کمتر رایج است. در ادامه به جزئیات بیشتری اشاره می‌کنیم:

دم کردن داغ

روش دم کردن گرم در همه جای دنیا به عنوان روش اصلی تهیه چای محسوب می‌شود. برگ‌های چای به آب داغ اضافه می‌شوند تا برای مدتی دم بکشند. دم کرده داغ باعث تولید چای قوی‌تر و دبش‌تر می‌شود. سپس بعد از چند دقیقه می‌توان آب داغ رنگ گرفته را داخل لیوان ریخت و نوش جان کرد. برگ‌های چای حاوی ترکیبات طبیعی از جمله کافئین و تانن هستند. تانن‌ها طعم قابض آشنای چای را تولید می‌کنند. دم کردن طولانی مدت چای باعث افزایش کافئین و تانن‌ها می‌شود و چای را به طرز نامطلوبی تلخ و کدر می‌کنند.

دم کردن سرد

دم کردن سرد کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش ابتدا چای طبق روش معمول دم کشیده می‌شود و سپس برای خنک شدن در دمای اتاق قرار داده خواهد شد. بعد از آن چای به داخل یخچال می‌رود تا کاملاً خنک شود. سپس از یخچال خارج می‌شود تا با یخ نوش جان شود. این روش تهیه چای باعث می‌شود تا طعم چای کمتر زیر زبان احساس شود و چای کمتر دبش باشد. روش تهیه سرد باعث تولید چای کدر می‌شود، به این دلیل که تانن‌ها و کافئین به هم متصل شده‌اند. همچنین میزان کدر شدن چای بستگی به دمایی دارد که چای خود را در آن دم می‌کنید.

علت اصلی چای کدر بعد از دم آوری

برای رسیدن به پاسخ سوال :« چرا گاهی بعد از دم آوری و سرد شدن چای کدر می شود؟» ابتدا از خود گیاه چای شروع می‌کنیم. یک گیاه چای (Camellia sinensis)  در مناطق مختلف براساس نوع اقلیم کشت می‌شود. همان گیاه چای که در هند رشد می‌کند طعم و ظاهر متفاوتی در یک فنجان چای دم کرده در مقایسه با همان گیاه در سریلانکا دارد. نحوه فرآوری چای نیز نقشی حیاتی در طعم و ظاهر چای دارد. این تانن است که در همه چای های وجود دارد و عامل اصلی کدر شدن چای شناخته است. تانن یک ترکیب طبیعی در گیاه چای است. تانن طعم تلخ و گس مانند چای را ایجاد می‌کند. مقدار تانن در گیاهان چای که در مناطق مختلف رشد می‌کنند متفاوت است. به عنوان مثال، تانن موجود در چای سفید کمتر از چای سیاه است.

دم کردن چای به روش گرم باعث می‌شود تانن بیشتری از برگ‌های چای استخراج شود، در حالی که دم کردن سرد کمترین مقدار تانن را ایجاد می‌کند. زمان دم طولانی‌تر نیز تانن‌های اضافی را از برگ‌های چای استخراج می‌کند. به همین دلیل است که رعایت دمای توصیه شده و زمان غوطه ور شدن برگ‌های چای در آب داغ بسیار مهم است. با انجام این کار، ماهیت واقعی طعم چای و فواید سلامتی آن شکوفا می‌شود. همچنین تانن محلول در آب است و در طی فرآیند دم کردن به محلول شفافی تبدیل می‌شود. دم کردن چای طولانی‌تر از زمان توصیه شده در دمای بالاتر چیزی جز تولید یک لیوان چای بسیار تلخ و کدر ندارد.

تانن‌های چای تغییرات دمایی را که به‌طور ناگهانی اتفاق می‌افتد دوست ندارند! ریختن آب سرد یا افزودن یخ به چای تازه و داغ تانن‌ها را شوکه می‌کند. آنچه در نتیجه آن رخ می‌دهد یکی از دلایل اصلی چای کدر است. هنگامی که آب سرد یا یخ به چای دم کرده برخورد می‌کند، چای از حالت شفاف خود خارج می‌شود و به ذرات تیره معلق درون چای تبدیل می‌شوند. این واکنش شیمیایی در نهایت یک لیوان چای کدر ایجاد می‌کند. بسیاری از افراد می‌پرسند، «آیا چای تیره برای نوشیدن بی‌خطر است؟» بله نوشیدن آن بی‌خطر است، هر چند ظاهر شفاف چای می‌تواند‌ ناخوشایند به نظر برسد.

4 علت جانبی چای کدر

دلایل زیادی وجود دارند که چای شما ممکن است کدر شود. یکی از دلایل اصلی کدر شدن چای این است که ذرات موجود در چای جدا می‌شوند. وقتی چای داغ است، ذرات میکروسکوپی می‌چرخند و گرما آنها را کنار هم نگه می‌دارد. با کاهش دما، چرخش ذرات متوقف می‌شود و از هم جدا می‌شوند و جایی برای رفتن ندارند و باعث می‌شوند چای کدر شود. علاوه بر ذرات جداکننده، عوامل دیگری نیز وجود دارند که در ادامه توضیح می‌دهیم:

1- کثیف بودن وسایل تهیه چای

وسایلی مانند قوری و کتری کثیف می‌توانند‌ طعم و ظاهر چای را تغییر دهند. پس ابتدا وسایل تهیه چای را تمیز کنید تا بتوانید یک نوشیدنی خوش طعم، دبش و شفاف داشته باشید. مواد سخت داخل آب که علت رسوب چای هستند، باعث تغییر طعم و ظاهر چای می‌شود. پس مهم است که کتری آب یا سماور را رسوب زدایی کنید. همچنین پدیده خامه‌ای شدن چای (لایه چربی روی سطح چای) با رسوب زدایی وسایل از بین می‌رود.

2- تغییر دما خیلی سریع آب

اگر چای سرد درست می‌کنید، نباید آب داغ را با یخ شوکه کنید! هنگام تهیه چای سرد باید چای داغ دم کرده را بگذارید در دمای اتاق قرار گیرد تا به آرامی خنک شود. وقتی چای به دمای اتاق رسید، روی آن یخ بریزید و سرو کنید. این کار به چای اجازه می‌دهد شفاف بماند و ظاهری تازه داشته باشد.

3- کیفیت پایین آب مصرفی

نوع آب مصرفی برای جلوگیری از چای کدر بسیار مهم است. اگر از آب لوله کشی استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که کیفیت آن برای مصرف مناسب است. آب لوله کشی اغلب حاوی مواد سخت است، پس، بهتر است از آب معدنی استفاده کنید. اگر هم با آب لوله کشی جوشیده شده برای تهیه چای استفاده خواهید کرد، آب را از فیلتر رد کنید تا رسوب آن گرفته شود.

4- تبرید چای دم کرده

وقتی چای را در یخچال می‌گذاریم، دچار تغییرات شیمیایی می‌شود که طعم آن را ضعیف می‌کند و ظاهری کدر به آن می‌دهد. این مشکل به دلیل واکنش بین کلسیم و منیزیم موجود در آب و پلی فنل‌هاست. واکنش شیمیایی منجر به نمک‌های نامحلول می‌شود که با سرد شدن آب به شکل مایعی کدر دیده می‌شود. هر چه پلی فنول در چای بیشتر باشد، تغییرات بیشتری در طعم و ظاهر چای ایجاد می‌شوند.

راه حل برطرف کردن چای کدر

ذرات تانن به مواد اسیدی و قلیایی مانند لیمو بسیار حساس هستند، به همین دلیل است که چای سرد را با تکه‌های لیمو ترش سرو می‌کنند. این تکه لیمو ترش را می‌توان با گرفتن آب آن یا انداختن کامل لیمو برش خورده در آب داغ برای جلوگیری از حل شدن بیشتر ذرات معلق تانن استفاده کرد. این یک راه حل آسان است که خیلی‌ها آن را نمی‌دانند. راه حل دیگر برای جلوگیری از چای کدر، استفاده از آب تصفیه شده است. اگر آب پر از مواد شیمیایی، مواد معدنی یا آلاینده باشد، این احتمال وجود دارد که یک لیوان چای بد طعم و تیره را تحویل دهد.

معایب و مضرات چای کدر

چای کدر به دلیل داشتن کافئین و ترکیبات دیگر، ممکن است دارای برخی عوارض جانبی و معایبی برای سلامتی باشد. یکی از مهم‌ترین مضرات چای کدر، افزایش سطح کافئین در بدن می‌باشد که می‌تواند به بی‌خوابی، اضطراب و افزایش ضربان قلب منجر شود. مصرف بیش از حد چای کدر ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در خواب و استراحت شود. علاوه بر کافئین، چای کدر دارای ترکیباتی به نام تانن است که می‌تواند با جذب آهن در بدن تداخل ایجاد کند. این موضوع به ویژه برای افرادی که دچار کم‌خونی یا فقر آهن هستند، می‌تواند خطرناک باشد. تانن‌ها با اتصال به آهن در روده، میزان جذب آن را کاهش می‌دهند و در نتیجه می‌توانند به کمبود آهن منجر شوند.

از سوی دیگر، مصرف زیاد چای کدر ممکن است به ایجاد مشکلات گوارشی نظیر سوزش معده و ناراحتی‌های روده‌ای منجر شود. این مشکلات به دلیل وجود اسیدها و تحریک غشای مخاطی معده بروزمی‌کنند. همچنین، افرادی که به کافئین حساسیت دارند، ممکن است بعد از مصرف چای کدر دچار سردرد، تهوع یا سایر ناراحتی‌ها شوند. لازم به ذکر است که مصرف این چای همچنین بر روی سطح هیدراتاسیون بدن نیز تأثیر می‌گذارد. با وجود اینکه چای به عنوان یک مایع محسوب می‌شود، کافئین موجود در آن می‌تواند باعث دیورتیک (ادرارآور) و در نتیجه، باعث کاهش سطح آب بدن شود. از این رو، برای حفظ سلامت کلی بدن و جلوگیری از عوارض جانبی، بهتر است چای کدر به میزان متعادل مصرف شود.

نتیجه گیری

چای کدر هم از نظر مزه و هم ظاهر نامطلوب است و اشتیاق برای نوشیدن یک لیوان چای دبش را کاهش می‌دهد. شما می‌توانید با بعضی از کارها از کدر شدن چای خودداری کنید. ابتدا پس از دم کردن چای و قبل از سرو آن، بگذارید چای در دمای اتاق خنک شود. از تمیز بودن وسایل تهیه چای مطمئن شوید و کیفیت آب خود را بررسی کنید. مشکل کدر شدن چای به خاطر وجود تانن‌ها در آن است که در زمان دم کردن برگ‌های چای استخراج می‌شوند. شما می‌توانید از وبسایت «دوغزال» برای خرید چای مرغوب اقدام کنید.

 سوالات متداول